Sveti Sava – Dan duhovnosti

Ukratko o prazniku:

Ovaj praznik posvećen je ocu srpske duhovnosti, kulture, osnivaču srpske crkve i prosvetitelju Svetom Savi. Rođen je 1175. godine kao Rastko Nemanjić, najmlađi sin velikog župana Stefana Nemanje i Ane Nemanjić, kćerke carigradskog imperatora Romana.

Sveti Sava bio je prvi srpski arhiepiskop, svetitelj i prosvetitelj. Izborio se za samostalnost raške arhiepiskopije od Vizantije 1219. godine i postavio temelje današnje Srpske pravoslavne crkve. Rastko Nemanjić je u mladosti od oca dobio Zahumlje na upravu. Međutim, Rastko je pobegao na Svetu goru i zamonašio se u ruskom manastiru Svetog Pantelejmona. Zajedno sa ocem Stefanom, zamonašenim kao Simeon, Sveti Sava je osnovao Hilandar i izgradio još 14 manastira, i tako ostao zabeležen kao ktitor prve srpske duhovne zajednice na Svetoj gori. Sava se vratio u Srbiju, kako bi zaustavio građanski rat. U Studenici je 1209. godine osnovao bolnicu, prvu na području srpske države.

Istovremeno se bavio prosvetiteljskim radom, nastojeći da približi svojim sunarodnicima osnove verske i svetovne pouke, da bi se 1217. vratio na Svetu goru. Sava je 1219. izborio autokefalnost srpske crkve, a patrijarh ga je imenovao za prvog srpskog arhiepiskopa. Ostao je arhiepiskop sve do 1233. godine, da bi ga potom zamenio njegov učenik Arsenije. Na povratku sa jednog od hodočašća iz Svete zemlje 1236. smrt ga je zatekla u tadašnjoj bugarskoj prestonici Velikom Trnovu. Njegove mošti je u manastir Mileševu preneo njegov nećak, kralj Vladislav.

Đaci i prosvetni radnici proslavljaju ovaj praznik svečano, uz priredbe, akademije i sečenje slavskog kolača.

Prva proslava Svetog Save kao školskog patrona održana je 1812. u Zemunu, odakle se brzo proširila, a himna Svetom Savi je prvi put izvedena 1839. u Segedinu.