U „Sl. glasniku RS“, broj 103/2020 objavljena je Odluka o privremenim merama za davaoce finansijskog lizinga radi ublažavanja posledica pandemije COVID-19 u cilju očuvanja stabilnosti finansijskog sistema, koja je na snazi od 28.07.2020. godine, i koju prenosimo u nastavku:
„Na osnovu člana 4. tačka 3) i člana 14. stav 1. tačka 11) Zakona o Narodnoj banci Srbije („Službeni glasnik RS”, br. 72/03, 55/04, 85/05 – dr. zakon, 44/10, 76/12, 106/12, 14/15, 40/15 – odluka US i 44/18), a u vezi s članom 13i stav 5. Zakona o finansijskom lizingu („Službeni glasnik RS”, br. 55/03, 61/05, 31/11, 99/11 – dr. zakon i 99/11 – dr. zakon),
Izvršni odbor Narodne banke Srbije donosi
ODLUKU
o privremenim merama za davaoce finansijskog lizinga radi ublažavanja posledica pandemije COVID-19 u cilju očuvanja stabilnosti finansijskog sistema
1. Ovom odlukom propisuju se mere i aktivnosti radi ublažavanja finansijskih posledica nastalih usled pandemije COVID-19 po građane i privredu, koje je davalac finansijskog lizinga (u daljem tekstu: davalac lizinga) dužan da primeni u cilju očuvanja stabilnosti finansijskog sistema u Republici Srbiji.
2. Davalac lizinga je dužan da primaocima finansijskog lizinga – fizičkim licima, poljoprivrednicima, preduzetnicima i privrednim društvima (u daljem tekstu: dužnici), ponudi zastoj u otplati obaveza (moratorijum) po osnovu ugovora o finansijskom lizingu u roku od tri dana od dana stupanja na snagu ove odluke.
Davalac lizinga je dužan da obaveštenje o ponudi iz stava 1. ove tačke (u daljem tekstu: ponuda) objavi na svojoj internet prezentaciji, čime se smatra da je ponuda dostavljena svim dužnicima.
Obaveštenje o ponudi sadrži precizne i potpune informacije koje se odnose na:
– početak primene i period trajanja moratorijuma u skladu sa ovom odlukom;
– obračun kamate za vreme trajanja moratorijuma;
– obračun poreza na dodatu vrednost po osnovu kamate obračunate za vreme trajanja moratorijuma;
– način otplate obaveza po prestanku moratorijuma, uključujući i obaveze po osnovu kamate na porez obračunat za vreme trajanja moratorijuma;
– reprezentativni primer iznosa obaveza po osnovu ugovora o finansijskom lizingu – pre i nakon prestanka moratorijuma do kraja perioda otplate, koji sadrži sve elemente na osnovu kojih se mogu utvrditi uslovi pod kojim se moratorijum primenjuje;
– moguće načine otplate obaveza po prestanku moratorijuma u smislu tačke 5. stav 6. ove odluke.
Davalac lizinga može dužnicima ponuditi i druge olakšice u vezi sa otplatom obaveza po osnovu ugovora o finansijskom lizingu.
3. Dužnik može da odbije ponudu po svakom konkretno određenom ugovoru o finansijskom lizingu, i to:
– elektronskim putem (popunjavanjem obrasca na internet prezentaciji davaoca lizinga ili obaveštenjem putem elektronske pošte na adresu koja je u te svrhe objavljena na internet prezentaciji davaoca lizinga);
– putem redovne pošte;
– putem telefona (pozivom na broj koji je u te svrhe objavljen na internet prezentaciji davaoca lizinga);
– u poslovnim prostorijama davaoca lizinga popunjavanjem obrasca.
Ako dužnik u roku od deset dana od dana objavljivanja obaveštenja o ponudi ne odbije ponudu, smatraće se da je tu ponudu prihvatio, a moratorijum se primenjuje na obaveze tog dužnika koje dospevaju počev od 1. avgusta 2020. godine, zaključno sa 30. septembrom 2020. godine.
Ako dužnik nije izmirio obaveze iz tačke 2. stav 1. ove odluke koje su dospele u julu 2020. godine – moratorijum se, osim na obaveze koje dospevaju počev od 1. avgusta 2020. zaključno sa 30. septembrom 2020. godine, primenjuje i na njegove neizmirene obaveze dospele u julu 2020. godine.
Davalac lizinga je dužan da omogući dužniku odustanak od primene moratorijuma tokom njegovog trajanja, po svakom konkretno određenom ugovoru o finansijskom lizingu ako to dužnik zatraži od davaoca lizinga, shodno načinu za odbijanje ponude iz stava 1. ove tačke, kao i ako u celini izvrši uplatu dospele a neizmirene obaveze koja je obuhvaćena moratorijumom.
U slučaju odustanka od primene moratorijuma na način iz stava 4. ove tačke, smatra se da dužnik nije prihvatio ponudu, odnosno moratorijum.
4. Tokom trajanja moratorijuma davalac lizinga ne obračunava zateznu kamatu na neizmireno potraživanje koje je dospelo za vreme trajanja moratorijuma, ne pokreće postupak izvršenja, kao ni postupak prinudne naplate prema dužniku, odnosno ne preduzima druge pravne radnje u cilju naplate potraživanja od dužnika.
Tokom trajanja moratorijuma davalac lizinga obračunava redovnu (ugovorenu) kamatu.
Redovnu (ugovorenu) kamatu davalac lizinga obračunava na nedospeo dug (koji ne uključuje obaveze koje dospevaju tokom trajanja moratorijuma), a tako obračunata kamata odgovara iznosu redovne kamate u skladu sa planom otplate koji je važio pre stupanja na snagu ove odluke.
Izuzetno od stava 3. ove tačke, ako je dužnik privredno društvo, davalac lizinga može redovnu (ugovorenu) kamatu da obračunava i na iznose glavnice duga koji dospevaju tokom trajanja moratorijuma.
5. Po prestanku moratorijuma, redovna kamata obračunata na način iz tačke 4. ove odluke ravnomerno se raspoređuje na period otplate lizinga i ne pripisuje se glavnici duga, a period otplate se produžava za period trajanja moratorijuma.
Zatezna kamata obračunata u toku perioda moratorijuma na potraživanja dospela pre početka primene moratorijuma ravnomerno se raspoređuje na period otplate lizinga i ne pripisuje se glavnici duga.
Davalac lizinga je dužan da sačini novi plan otplate produžen za period trajanja moratorijuma.
Davalac lizinga je dužan da svim dužnicima koji su koristili moratorijum, dostavi novi plan otplate putem elektronske ili redovne pošte, bez dodatnih troškova za dužnika.
Plan otplate iz stava 3. ove tačke, mora biti sačinjen na način kojim se obezbeđuje potpuna informisanost dužnika o svim elementima obaveza i načina njihovog izmirivanja (uključujući i stanje duga pre i nakon prestanka moratorijuma, prikaz anuiteta uz navođenje tačnog iznosa glavnice i kamata do kraja novog perioda otplate, rok dospeća, efektivnu kamatnu stopu), a mora da sadrži i druge podatke propisane odlukom Narodne banke Srbije kojom se uređuju uslovi i način obračuna efektivne kamatne stope i izgled i sadržina obrazaca koji se uručuju korisniku.
Nakon dostavljanja plana otplate iz stava 3. ove odluke, dužnik može, u roku od sedam dana po tom dostavljanju, od davaoca lizinga zahtevati da umesto načina otplate iz stava 1. ove tačke, po prestanku moratorijuma:
1) izmiri sve obaveze po osnovu ugovora o finansijskom lizingu koje su bile obuhvaćene moratorijumom (sve anuitete iz perioda moratorijuma – glavnicu i redovnu kamatu);
2) izmiri sve obaveze po osnovu redovne kamate koja se obračunavala za vreme trajanja moratorijuma, uz produženje roka otplate lizinga za period trajanja moratorijuma.
Davalac lizinga je dužan da prilikom dostavljanja plana otplate iz stava 3. ove tačke, dužniku jasno predoči mogućnost otplate na način iz stava 6. ove tačke, uključujući i rok propisan tim stavom u kome dužnik može zahtevati drukčiji način otplate po prestanku moratorijuma.
6. Davalac lizinga je dužan da unutrašnjim aktima uredi:
– ovlašćenja i odgovornosti u procesu sprovođenja mera i aktivnosti iz ove odluke;
– sistem praćenja i izveštavanja u davaocu lizinga i izveštavanja Narodne banke Srbije o aktivnostima i merama iz ove odluke i rezultatima u vezi sa njihovom primenom;
– vrste olakšica iz tačke 2. stav 4. ove odluke, kao i uslove za njihovu primenu;
– postupak komunikacije sa dužnicima u smislu ove odluke.
Davalac lizinga je dužan da akte iz stava 1. ove tačke dostavi Narodnoj banci Srbije odmah po njihovom usvajanju.
7. Davalac lizinga je dužan da Narodnoj banci Srbije dostavlja izveštaj o sprovedenim aktivnostima i merama preduzetim u skladu sa ovom odlukom, kao i rezultatima tih aktivnosti odnosno mera – na obrascu Moratorijum DL, koji je kao Prilog 1 odštampan uz ovu odluku i njen je sastavni deo.
Davalac lizinga dostavlja izveštaj iz stava 1. ove tačke sa stanjem poslednjeg kalendarskog dana prethodnog meseca i to najkasnije 15. u mesecu.
Prvi izveštaj iz stava 1. ove tačke davalac lizinga je dužan da dostavi na dan 10. avgusta do 14. avgusta 2020. godine.
Izveštaj iz stava 1. ove tačke dostavlja se zaključno sa 15. oktobrom 2020. godine.
8. Davalac lizinga ne može od dužnika zahtevati nikakvu naknadu troškova u vezi sa preduzimanjem mera i aktivnosti u skladu sa ovom odlukom.
9. Davalac lizinga je dužan da svoje unutrašnje akte uskladi sa odredbama ove odluke u roku od pet dana od dana stupanja na snagu te odluke.
10. Ova odluka primenjuje se na obaveze po osnovu ugovora o finansijskom lizingu zaključenih pre stupanja na snagu ove odluke.
11. Ako dužnik koji je davaoca lizinga obavestio da odbija ponudu, plaćanje rata lizing naknade vrši putem trajnog naloga, davalac lizinga je dužan da, bez odlaganja, o tom odbijanju ponude obavesti banku preko koje se vrši ovakvo plaćanje, kako se ne bi obustavilo plaćanje, odnosno kako bi se ponovo aktivirao trajni nalog i izvršilo plaćanje davaocu lizinga.
Ako dužnik koji je davaoca lizinga obavestio da odbija ponudu plaćanje rata lizing naknade vrši putem administrativne zabrane, davalac lizinga je dužan da o tome odmah obavesti poslodavca, odnosno Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje, kako se ne bi obustavio prenos sredstava, odnosno kako bi se izvršilo plaćanje davaocu lizinga.
Ako poslodavac ili Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje izvrše prenos sredstava po osnovu administrativne zabrane od dana stupanja na snagu ove odluke, a u okviru redovne otplate lizinga u toku trajanja moratorijuma, a dužnik je prihvatio moratorijum u skladu sa ovom odlukom, davalac lizinga je dužan da izvrši prenos sredstava na račun dužnika kod banke, odnosno da omogući tu isplatu kod banke po nalogu dužnika.
12. Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.“
Uz ovu Odluku, objavljen je i Prilog 1 – Moratorijum DL – Mesečni izveštaj o moratorijumu: 
U cilju informisanja javnosti u vezi sa primenom ove Odluke Narodna banka Srbije je objavila obaveštenje o novom moratorijumu.