Zakon o poreskom postupku i poreskoj administraciji (prečišćen tekst, decembar 2024.)

ZAKON O PORESKOM POSTUPKU I PORESKOJ ADMINISTRACIJI

(„Sl. glasnik RS“ br. 80/02, 84/02 – ispravka, 23/03 – ispravka, 70/03, 55/04, 61/05, 85/05 – dr. zakon, 62/06 – dr. zakon, 61/07, 20/09, 72/09 – dr. zakon, 53/10, 101/11, 2/12 – ispravka, 93/12, 47/13, 108/13, 68/14, 105/14, 112/15, 15/16, 108/16, 30/18, 95/18, 86/19, 144/20, 96/21, 138/22, 94/24)

Detaljan sadržaj:

Deo prvi
OSNOVNE ODREDBE (čl. 1. do čl. 32.)

Glava prva: PREDMET ZAKONA (čl. 1. do čl. 3.)

• Sadržina Zakona (član 1.)
• Oblici javnih prihoda (čl. 2. do čl. 2b)
• Odnos prema drugim zakonima (član 3.)

Glava druga: NAČELA PORESKOG POSTUPKA (čl. 4. do čl. 9.)

• Načelo zakonitosti (član 4.)
• Načelo vremenskog važenja poreskih propisa (član 5.)
• Načelo omogućavanja uvida u činjenice (član 6.)
• Načelo čuvanja tajnog podatka u poreskom postupku (član 7.)
• Načelo postupanja u dobroj veri (član 8.)
• Načelo fakticiteta (član 9.)

Glava treća: STRANKE U PORESKOM POSTUPKU (čl. 10. do čl. 17.)

• Sadržina poreskopravnog odnosa (član 10.)
• Poreska uprava u poreskom postupku (član 11.)
• Poreski obveznici i drugi poreski dužnici (član 12.)
• Opšte odredbe o zastupanju (član 13.)
• Poreski punomoćnik (član 14.)
• Zakonski zastupnik, poslovođa preduzetnika i privremeni staralac zaostavštine (član 15.)
• Zastupnik po službenoj dužnosti (član 16.)
• Branilac po službenoj dužnosti (član 16a)
• Poreski savetnik (član 17.)

Glava četvrta: PORESKA OBAVEZA (čl. 18. do čl. 23.)

• Pojam i nastanak poreske obaveze (član 18.)
• Ispunjenje poreske obaveze (član 19.)
• Ispunjenje poreske obaveze u slučaju likvidacije ili stečaja (član 20.)
• Ispunjenje poreske obaveze u slučaju statusnih promena (član 21.)
• Ispunjenje poreske obaveze u slučaju smrti fizičkog lica, poslovne nesposobnosti ili proglašenja fizičkog lica za nestalo (član 22.)
• Prestanak poreske obaveze (član 23.)

Glava peta: PRAVA I OBAVEZE PORESKIH OBVEZNIKA (čl. 24. i 25.)

• Prava poreskih obveznika (član 24.)
• Obaveze poreskog obveznika (član 25.)

Glava šesta: IDENTIFIKACIJA I REGISTRACIJA PORESKIH OBVEZNIKA (čl. 26. do čl. 30b)

• Poreski identifikacioni broj (član 26.)
• Opšte odredbe o registraciji (član 27.)
• Mesto i vreme registracije (član 28.)
• Evidencija fizičkih lica (član 28a)
• Cilj uspostavljanja evidencije fizičkih lica (član 28b)
• Svrha obrade podataka (član 28v)
• Sadržina evidencije (član 28g)
• Nadležnost za vođenje evidencije (član 28d)
• Obrada podataka o ličnosti (član 28đ)
• Čuvanje podataka (čl. 28e i 28ž)
• Obaveze organa i organizacija nadležnih za upis u registar (član 29.)
• Obaveze banaka prilikom otvaranja računa (čl. 30. do čl. 30b)

Glava sedma: OSTALE OSNOVNE ODREDBE (čl. 31. i 32.)

• Sekundarna poreska obaveza (član 31.)
• Konverzija iznosa iz strane valute u dinar (član 32.)

Deo drugi
OPŠTE O PORESKOM POSTUPKU I PRVOSTEPENI POSTUPAK UTVRĐIVANJA I NAPLATE POREZA (čl. 33. do čl. 115.)

Glava prva: OPŠTE O PORESKOM POSTUPKU (čl. 33. do čl. 37a)

• Pokretanje poreskog postupka (član 33.)
• Poreski akt i poreski upravni akt (član 34.)
• Oblik i sadržaj poreskog akta (član 35.)
• Dostavljanje (član 36.)
• Poslovne knjige i evidencije (čl. 37. i 37a)

Glava druga: PORESKA PRIJAVA (čl. 38. do čl. 42.)

• Pojam poreske prijave (član 38.)
• Produženje roka za podnošenje poreske prijave (član 39.)
• Izmenjena poreska prijava (član 40.)
• Poreska prijava za porez po odbitku (čl. 41. i 41a)
• Poreska prijava o obračuanatim doprinosima za obavezno socijalno osiguranje za osnivače, odnosno članove privrednog društva (član 41b)
• Informativna poreska prijava (član 42.)

Glava treća: UTVRĐIVANJE ČINJENICA (čl. 43. do čl. 53.)

• Izvođenje i ocena dokaza (član 43.)
• Dostavljanje na uvid i proveru isprava (član 44.)
• Davanje informacija (član 45.)
• Uskraćivanje informacija (član 46.)
• Uskraćivanje davanja stručnog mišljenja i predočavanja isprava (član 47.)
• Veštačenje (član 48.)
• Uviđaj (član 49.)
• Ulazak na zemljište i u prostorije (član 50.)
• Dokazivanje u poreskom postupku (član 51.)
• Dokazivanje da se stvar drži u svojstvu založnog poverioca (član 52.)
• Povraćaj u pređašnje stanje (član 53.)

Glava četvrta: UTVRĐIVANJE POREZA (čl. 54. do čl. 63.)

• Pojam utvrđivanja poreza (član 54.)
• Način donošenja poreskog rešenja o utvrđivanju poreza (član 55.)
• Nedonošenje rešenja o utvrđivanju poreza u slučaju revalorizacije poreske obaveze (član 56.)
• Slučaj neisplativosti donošenja poreskog rešenja (član 57.)
• Metode procene poreske osnovice (član 58.)
• Procena poreske osnovice metodom parifikacije (član 58a)
• Unakrsna procena poreske osnovice (član 59.)
• Izbor metode procene poreske osnovice (član 60.)
• Indicijarna metoda za utvrđivanje minimalnog poreza na dohodak građana (član 61.)
• Evidentiranje iznosa poreske obaveze (član 62.)
• Privremeno utvrđivanje poreza (član 63.)

Glava peta: NAPLATA POREZA (čl. 64. do čl. 112.)

Poglavlje prvo: OPŠTE O NAPLATI POREZA (čl. 64. do čl. 66.)

• Vrste naplate poreza (član 64.)
• Dospelost (član 65.)
• Privremene mere obezbeđenja naplate poreza (član 66.)

Poglavlje drugo: REDOVNA NAPLATA POREZA (čl. 67. do čl. 74b)

• Oblici redovne naplate poreza (član 67.)
• Dan plaćanja poreza (član 68.)
• Redosled namirenja (član 70.)
• Opomena za plaćanje poreza (član 71.)
• Ustanovljavanje zaloge pre prinudne naplate poreza i sporednih poreskih davanja (član 72.)
• Odlaganje plaćanja dugovanog poreza (član 73.)
• Obezbeđenje naplate dugovanog poreza (čl. 74. do čl. 74b)

Poglavlje treće: KAMATA (čl. 75. i 76.)

• Opšte odredbe o kamati (član 75.)
• Kamata na poreski dug čija je naplata odložena (član 76.)

Poglavlje četvrto: PRINUDNA NAPLATA POREZA (čl. 77. do čl. 112.)

I. Opšte o prinudnoj naplati poreza (čl. 77. do čl. 85a)

• Početak postupka prinudne naplate poreza (član 77.)
• Pravne posledice početka postupka prinudne naplate poreza (član 78.)
• Prekid postupka prinudne naplate poreza (član 79.)
• Obustava postupka prinudne naplate (član 80.)
• Načela postupka prinudne naplate poreza (član 81.)
• Izuzimanje od prinudne naplate (član 82.)
• Troškovi postupka prinudne naplate poreza (član 83.)
• Predmeti prinudne naplate (član 84.)
• Prava trećih lica (čl. 85. i 85a)

II. Zaloga (čl. 86. do čl. 91.)

• Obezbeđenje poreskog potraživanja u prinudnoj naplati (član 86.)
• Postupak ustanovljavanja zaloge (član 87.)
• Pravni efekti zaloge (član 88.)
• Popis pokretnih stvari (član 89.)
• Popis nepokretnosti (član 90.)
• Prestanak zaloge (član 91.)

III. Unovčavanje (čl. 92. do čl. 112.)

• Sredstva prinudne naplate (član 92.)
• Prihodi od unovčavanja (član 93.)
• Prihodi od stvari prenetih u imovinu Republike (član 94.)
• Prinudna naplata iz novčanih sredstava (član 95.)
• Prinudna naplata iz novčanih potraživanja (čl. 96. i 96a)
• Prinudna naplata iz nenovčanih potraživanja (član 97.)
• Prinudna naplata iz gotovog novca i hartija od vrednosti (član 98.)
• Prinudna naplata iz štednih uloga (član 98a)
• Prinudna naplata iz pokretnih stvari (čl. 99. do čl. 104.)
  • Popis pokretnih stvari (član 99.)
  • Procena pokretnih stvari (član 100.)
  • Zaplena pokretnih stvari (član 101.)
  • Obaveštavanje potencijalnih vlasnika (član 102.)
  • Prinudna naplata kada je stvar u posedu drugog lica (član 103.)
  • Prodaja pokretnih stvari (član 104.)
• Prinudna naplata iz nepokretnosti (čl. 105. do čl. 112.)
  • Popis nepokretnosti (član 105.)
  • Zaplena nepokretnosti koja nije upisana u odgovarajući registar (član 106.)
  • Utvrđivanje početne vrednosti nepokretnosti (član 107.)
  • Opšte o prodaji nepokretnosti (član 108.)
  • Prodaja nepokretnosti putem usmenog javnog nadmetanja (član 109.)
  • Prodaja nepokretnosti neposrednom pogodbom (član 110.)
  • Postupak sa ostvarenim prihodom od prodaje nepokretnosti (član 111.)
  • Proglašenje nesolventnosti (član 112.)

Glava šesta: POSTUPAK UTVRĐIVANJA I NAPLATE POREZA PO OSNOVU SEKUNDARNE PORESKE OBAVEZE (član 113.)

• Utvrđivanje i naplata poreza po osnovu sekundarne poreske obaveze (član 113.)

Glava sedma: OSTALI OBLICI PRESTANKA PORESKOG DUGA (čl. 114. do čl. 115.)

• Zastarelost prava na utvrđivanje i naplatu poreza i sporednih poreskih davanja (član 114.)
• Zastarelost prava na povraćaj i refakciju odnosno refundaciju, poreza i sporednih poreskih davanja (član 114a)
• Zastarelost pokretanja i vođenja prekršajnog postupka (član 114b)
• Prekid roka zastarelosti (član 114d)
• Uračunavanje vremena prethodnika (član 114đ)
• Ostale odredbe o zastarelosti (član 114e)
• Apsolutna zastarelost (član 114ž)
• Zastoj zastarelosti prava na utvrđivanje i naplatu poreza i sporednih poreskih davanja (član 114z)
• Otpust poreza i sporednih poreskih davanja (član 115.) 68 – Trajna nenaplativost poreza (član 115b)
• Otpis (član 115v)
• Sumnjiva i sporna potraživanja (član 115g)

Deo treći
PRUŽANJE PORESKIH USLUGA, PORESKA KONTROLA I PORESKA POLICIJA (čl. 117. do čl. 139.)

Glava prva: PORESKE USLUGE (čl. 117. do čl. 117g)

• Pružanje poreskih usluga (čl. 117a do čl. 117v)
• Obrada poreske prijave i drugih izveštaja poreskog obveznika (član 117g)

Glava druga: PORESKA KONTROLA (čl. 118. do čl. 129b)

• Plan poreske kontrole (član 118.)
• Pojam poreske kontrole (član 123.)
• Otpočinjanje poreske kontrole (član 124.)
• Mesto poreske kontrole (član 125.)
• Vreme poreske kontrole (član 126.)
• Obaveza učestvovanja poreskog obveznika u postupku poreske kontrole (član 127.)
• Zapisnik (član 128.)
• Poresko rešenje koje se donosi u poreskoj kontroli (član 129.)
• Utvrđivanje poreske obaveze licu koje obavlja neregistrovanu, odnosno neprijavljenu delatnost (čl. 129a do čl. 129v)

Glava treća: OVLAŠĆENJA PORESKE UPRAVE U OBLASTI IGARA NA SREĆU (brisana)

Glava četvrta: MERE ZA OTKLANJANJE UTVRĐENIH POVREDA ZAKONA I NEPRAVILNOSTI U PRIMENI PROPISA (čl. 130. do čl. 134a)

• Mere u toku poreske kontrole (član 130.)
• Mere privremene zabrane obavljanja delatnosti u toku poreske kontrole (član 131.)
• Mere posle obavljene poreske kontrole (član 132.)
• Rešenje o merama (član 133.)
• Postupak sa stvarima oduzetim u postupku kontrole (član 134.)
• Označavanje nepokretnosti u toku prinudne naplate i kada je izrečena mera zabrane vršenja delatnosti (član 134a)

Glava peta: OTKRIVANJE PORESKIH KRIVIČNIH DELA (čl. 135. do čl. 139.)

• Poreska policija (član 135.)
• Dostavljanje izveštaja Poreskoj policiji (član 136.)
• Podnošenje krivične prijave (član 137.)
• Prijava nadležnom organu (član 139.)

Deo četvrti
POSTUPAK PO PRAVNOM LEKU (čl. 140. do čl. 154.)

• Dopuštenost žalbe (član 140.)
• Pravo na podnošenje žalbe (član 141.)
• Rok za žalbu (član 142.)
• Podnošenje žalbe (član 143.)
• Postupanje prvostepenog organa po žalbi (član 144.)
• Organ nadležan za rešavanje po žalbi (član 145.)
• Stranke u postupku po žalbi (član 146.)
• Pravno dejstvo žalbe (član 147.)
• Odustanak od žalbe (član 148.)
• Privremeni prekid postupka (član 149.)
• Rešavanje drugostepenog organa po žalbi (član 150.)
• Odbijanje žalbe (član 151.)
• Poništavanje poreskog upravnog akta (član 152.)
• Oglašavanje poreskog upravnog akta ništavim (član 153.)
• Poništavanje i izmena poreskog rešenja u vezi s upravnim sporom (član 154.)

Deo peti
PRAVNA POMOĆ U PORESKIM STVARIMA (čl. 155. do čl. 159b)

• Opšte odredbe (član 155.)
• Uslovi pružanja pravne pomoći (član 156.)
• Međunarodna pravna pomoć (član 157.)
• Obaveze državnih organa i organizacija i organa  teritorijalne autonomije i lokalne samouprave (čl. 158. do čl. 159b)

Deo šesti
NADLEŽNOST I ORGANIZACIJA PORESKE UPRAVE (čl. 160. do čl. 171.)

• Nadležnost Poreske uprave (član 160.)
• Poreska policija (član 161.)
• Službena značka i legitimacija (čl. 162. i 162a)
• Poresko računovodstvo (član 163.)
• Vanbilansno poresko računovodstvo (član 163a)
• Poreski informacioni sistem (član 164.)
• Ovlašćenja Poreske uprave u poreskom i prekršajnom postupku (član 165.)
• Oslobađanje od troškova u poreskom postupku (član 166.)
• Rukovođenje (čl. 167. i 167a)
• Organizacione jedinice (čl. 168. i 168a)
• Radni odnosi (član 169.)
• Način popunjavanja izvršilačkih radnih mesta (član 169a)
• Popunjavanje radnih mesta putem javnog konkursa (član 169b)
• Izborni postupak (član 169v)
• Lista za izbor kandidata (član 169g)
• Popunjavanje radnih mesta preuzimanjem državnog službenika iz drugog državnog organa (član 169d)
• Rad na određeno vreme (član 169đ)
• Privremeni premeštaj (član 169e)
• Radno vreme (član 169z)
• Pripravnost (član 169i)
• Razvrstavanje izvršilačkih radnih mesta poreskih službenika po zvanjima (član 169j)
• Osnov i uslovi za razvrstavanje zvanja poreskih službenika (član 169k)
• Napredovanje poreskih službenika (član 169lj)
• Gubitak zvanja (član 169m)
• Plate (član 169p do čl. 169ć)
• Osnovna plata (član 169p)
• Naknade plate, naknada troškova, otpremnina i druga primanja (član 169r)
• Priznanja, nagrade i uvećanja plata (čl. 169t i 169ć)
• Poslovi nespojivi sa službenom dužnošću (čl. 169u i 169f)
• Odgovornost poreskih službenika (član 169h)
• Teže povrede dužnosti iz radnog odnosa (član 169c)
• Sredstva za rad (član 170.)
• Politička neutralnost (član 171.)

Deo sedmi
KAZNENE ODREDBE

Glava prva: PORESKA KRIVIČNA DELA (čl. 173a do čl. 176a)

• Poreska prevara u vezi sa porezom na dodatu vrednost (član 173a)
• Ugrožavanje naplate poreza i poreske kontrole (član 175.)
• Nedozvoljen promet opreme za fiskalizaciju (član 175a)
• Nedozvoljen promet računovodstvenih i drugih softvera (član 175b)
• Nedozvoljen promet akciznih proizvoda (član 176.)
• Nedozvoljeno skladištenje robe (član 176a)

Glava druga: PORESKI PREKRŠAJI (čl. 176b do čl. 182b)

Pojam (član 176b)

1) Opšti poreski prekršaji pravnih lica i preduzetnika (čl. 177. do čl. 178v)

• Nepodnošenje i neblagovremeno podnošenje poreske prijave, neobračunavanje, neplaćanje i neblagovremeno plaćanje poreza (član 177.)
• Prijavljivanje manjih iznosa poreza i davanje netačnih podataka u poreskoj prijavi (član 178.)
• Nedostavljanje dokumentacije uz poresku prijavu, evidencionih prijava i zahteva, obaveštenja, dokumenata i drugih podataka (član 178a)
• Postupanje suprotno pravilima poslovanja propisanih poreskim zakonom (čl. 178b i 178v)

2) Posebni poreski prekršaji (čl. 179. do čl. 182b)

• Poreski prekršaji poreskih obveznika – fizičkih lica (član 180.)
• Nepodnošenje informativne poreske prijave (čl. 180a i 180b)
• Poreski prekršaji poreskih posrednika i drugih poreskih dužnika (član 181.)
• Prekršaji odgovornih lica u Poreskoj upravi (čl. 182. do čl. 182b)

Deo osmi
PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE (čl. 183. do čl. 193.)

• Registracija poreskih obveznika (član 183.)
• Dostavljanje podataka o izvršenom upisu u registar Poreskoj upravi (član 184.)
• Obaveze banke u vezi sa imaocima računa (član 185.)
• Prijava za evidenciju imovine (čl. 186. i 186a)
• Založno pravo Republike do dana početka rada registra zaloge (član 187.)
• Prelazni režim ustanovljavanja založnog prava Republike (član 188.)
• Prelazni režim prinudne naplate iz novčanih potraživanja (član 189.)
• Prelazni režim prinudne naplate iz nenovčanih potraživanja (član 190.)
• Preuzimanje zaposlenih, postavljenih lica, predmeta, arhive, opreme i sredstava za rad Republičke uprave javnih prihoda (član 191.)
• Prestanak važenja odredaba određenih zakona (član 192.)
• Stupanje na snagu Zakona (član 193.)

 

Odredbe Zakona o izmenama i dopunama… koje nisu ušle u prečišćen tekst:

• „Sl. glasnik RS“, br. 61/07
• „Sl. glasnik RS“, br. 20/09
• „Sl. glasnik RS“, br. 53/10
• „Sl. glasnik RS“, br. 101/11
• „Sl. glasnik RS“, br. 93/12
• „Sl. glasnik RS“, br. 47/13 i 108/13
• „Sl. glasnik RS“, br. 108/13
• „Sl. glasnik RS“, br. 68/14
• „Sl. glasnik RS“, br. 112/15
• „Sl. glasnik RS“, br. 15/16
• „Sl. glasnik RS“, br. 108/16
• „Sl. glasnik RS“, br. 30/18
• „Sl. glasnik RS“, br. 86/19
• „Sl. glasnik RS“, br. 144/20
• „Sl. glasnik RS“, br. 96/21
• „Sl. glasnik RS“, br. 138/22
• „Sl. glasnik RS“, br. 94/24